● जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन हा वाचन, प्रकाशन आणि कॉपीराइट संरक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी जगभरात साजरा केला जाणारा वार्षिक
कार्यक्रम आहे.
● हा दिवस महत्त्वाचा आहे कारण तो आपल्याला पुस्तकांच्या मूल्याची आठवण करून देतो.
● पुस्तके आणि वाचनाचे महत्त्व ओळखण्यासाठी युनेस्कोने हा दिवस निश्चित केला.
● हा दिवस म्हणजे पुस्तके आणि लेखकांचा उत्सव साजरा करण्याची, वाचनाचा आनंद वाढवण्याची आणि कॉपीराइट संरक्षणाच्या महत्त्वाबद्दल जागरूकता निर्माण करण्याची संधी आहे

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिनाचा इतिहास काय आहे?

● जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन पहिल्यांदा 1995 मध्ये साजरा करण्यात आला, जेव्हा युनेस्कोने हा दिवस पुस्तके आणि वाचनाचा जागतिक उत्सव म्हणून नियुक्त केला.
● 1616 मध्ये याच दिवशी मृत्युमुखी पडलेल्या विल्यम शेक्सपियर, मिगुएल डी सर्व्हेंटेस आणि इंका गार्सिलासो डे ला वेगा यांच्या मृत्युच्या जयंतीनिमित्त 23 एप्रिल ही तारीख निवडण्यात आली.
● हा दिवस साजरा करण्यामागील कल्पना जगभरात वाचन, प्रकाशन आणि कॉपीराइट संरक्षणाला प्रोत्साहन देणे आहे.
● हा दिवस लोकांना अधिक वाचन करण्यास प्रोत्साहित करतो.
● दरवर्षी युनेस्को जागतिक पुस्तक राजधानी म्हणून काम करण्यासाठी एका शहराची निवड करते, वाचन आणि प्रकाशन उद्योगाला प्रोत्साहन देण्यासाठी सांस्कृतिक आणि साहित्यिक कार्यक्रमांची मालिका आयोजित करते.
● साक्षरता आणि वाचनाचा आनंद वाढवण्याव्यतिरिक्त, जागतिक पुस्तक दिन कॉपीराइट संरक्षणाचे महत्त्व आणि लेखक आणि प्रकाशकांना पाठिंबा देण्याच्या भूमिकेवर देखील भर देतो.

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन कधी आणि का साजरा केला जातो?

● दरवर्षी 23 एप्रिल रोजी जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन साजरा केला जातो आणि हा दिवस साजरा करण्याचा उद्देश लोकांना पुस्तके वाचण्यास आणि त्यांचा आनंद घेण्यास प्रोत्साहित करणे आहे.
● 2025 च्या जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिनाची थीम “Read Your Way” आहे.

जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिनाचे महत्त्व काय आहे?

● जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन हा एक महत्त्वाचा दिवस आहे जो जगभरात पुस्तके, वाचन आणि कॉपीराइट संरक्षणाचे महत्त्व अधोरेखित करतो.
● हा दिवस साजरा करून, आपण पुस्तकांचे सांस्कृतिक आणि सामाजिक महत्त्व आणि आपल्या जीवनाला आकार देण्यात त्यांची भूमिका ओळखतो.
● जागतिक पुस्तक दिनाचे एक मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे साक्षरतेला चालना देणे आणि लोकांना अधिक वाचन करण्यास प्रोत्साहित करणे.
● वाचनाला प्रोत्साहन देऊन आपण साक्षरतेचे प्रमाण सुधारू शकतो आणि शिक्षणाची उपलब्धता वाढवू शकतो, ज्याचा समाजावर सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
● वाचनाचे अनेक वैयक्तिक फायदे आहेत, ज्यात ताण कमी करणे आणि सहानुभूती वाढवणे समाविष्ट आहे.
● जागतिक पुस्तक दिनाचा आणखी एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे कॉपीराइट संरक्षणाला प्रोत्साहन देणे. लेखक आणि प्रकाशकांना त्यांच्या कामासाठी योग्य मोबदला मिळावा आणि सर्जनशील कामे संरक्षित राहावीत यासाठी कॉपीराइट             कायदे महत्त्वाचे आहेत.
● जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन महत्त्वाचा आहे कारण तो शैक्षणिक साक्षरतेला प्रोत्साहन देतो, लेखक आणि प्रकाशकांचे योगदान साजरे करतो आणि कॉपीराइट संरक्षणाचे महत्त्व अधोरेखित करतो.
● पुस्तके आणि वाचनाचे मूल्य ओळखून आपण शिक्षणाला चालना देऊ शकतो आणि भविष्यातील पिढ्यांसाठी सर्जनशील कामे जतन केली जातील याची खात्री करू शकतो.
● 2025 मध्ये जागतिक पुस्तक दिनाची राजधानी (World Book Capital) रियो डी जेनेरियो (Rio de Janeiro), ब्राझील (Brazil) असेल. युनेस्को ने 2025 साठी या शहराची निवड केली आहे.
● 2023 मध्ये अक्रा (घाना)आणि 2024 मध्ये स्ट्रासबर्ग(फ्रान्स) राजधानी म्हणून निवडण्यात आले होते